Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 1922. Το λιμάνι του Βόλου γεμίζει με καραβιές προσφύγων από τα παράλια της Μικράς Ασίας, κυρίως από την περιοχή της Σμύρνης. Άνθρωποι που, μετά την πτώση του μετώπου στη Μικρασία, που σήμανε τον οριστικό ενταφιασμό της Μεγάλης Ιδέας, κυνηγήθηκαν από τους τσέτες και τους φανατικούς εθνικιστές του Κεμάλ και γλύτωσαν με την ψυχή στα δόντια. Ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι συνολικά κατέφυγαν στη μητροπολιτική Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, άνθρωποι που βρέθηκαν ξαφνικά έξω από την προγονική τους γη, μακριά από τη Σμύρνη και τις άλλες παραθαλάσσιες περιοχές της Ιωνίας. Άφησαν πίσω περιουσίες, σπίτια, κτήματα, σοδειές, σκοτωμένους δικούς τους ανθρώπους. Έφυγαν κυνηγημένοι μέσα σε βάρκες, καΐκια, καράβια και πέρασαν τη θάλασσα σ' έναν ομαδικό, τραυματικό ξενιτεμό. Οι περισσότεροι κατέφυγαν πρώτα στα γειτονικά νησιά του Αιγαίου, Λέσβο, Χίο, Σάμο, Τήνο, Νάξο. Από εκει οι περισσότεροι κατευθύνθηκαν προς την ηπειρωτική Ελλάδα, στα μεγάλα λιμάνια (Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Βόλο, Καβάλα), στις πόλεις και στην ενδοχώρα.

​

Στο λιμάνι του Βόλου εκείνες τις μέρες του Σεπτέμβρη κατέπλευσαν  από τα παράλια της Μικράς Ασίας 4 πλοία κουβαλώντας περίπου 12.000 πρόσφυγες. Πρώτο μπήκε στο λιμάνι το υπερωκεάνιο ‘Μεγάλη Ελλάς’, για να ακολουθήσουν τα πλοία ‘Μιλτιάδης’, ‘Βιθυνία’ και ‘Μαίανδρος’». Η Θεσσαλία της επόμενης μέρας, 20.09.1922, κυκλοφόρησε με τον τίτλο «ΑΦΙΞΙΣ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ. Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΤΡΑΓΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΙΣ ΤΩΝ», ενώ ο δημοσιογράφος και διευθυντής της εφημερίδας Τάκης Οικονομάκης συμπύκνωσε το δράμα των Μικρασιατών προσφύγων και τα συναισθήματα που προκάλεσε στους γηγενείς η κατάστασή τους, σε ένα μεγάλο δίστηλο άρθρο του με τον ενδεικτικό τίτλο «Το μαύρο κύμα», με την ακροτελεύτια  προτροπή για προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας:

​

«Την φθινοπωρινήν ηρεμίαν του λιμένος μας ήλθε χθες να ταράξη ένα μεγάλο μαύρο κύμα, κύμα συμφοράς. Εμπήκε μέσα και εξέσπασε ύστερα εις την παραλίαν από όπου εξεχύθη εις όλην την πόλιν. Και ένα αίσθημα υπερτάτης φρίκης, απεριγράπτου συγκινήσεως αλλά και οργής τρομεράς συνεκλόνισε τους πάντας […] Το θέαμα των θλιβερών αυτών θυμάτων της φρικτής καταστροφής εσπάρασσεν την ψυχήν του καθενός […] Ας κύψωμεν επάνω του και ας προσπαθήσωμεν να γλυκάνωμεν όσον ημπορούμεν, όσο είναι δυνατόν τον πόνον του»

​

Αγγελική Νικολάου, 19 Σεπτεμβρίου 1922: Το «μαύρο κύμα» των Μικρασιατών προσφύγων του Βόλου και οι πρώτες αντιδράσεις (απόσπασμα)