ΚΑΤΟΧΗ - ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ - ΕΜΦΥΛΙΟΣ
Κατοχή-Αντίσταση - ΕΛΑΝ
Η Μαγνησία βίωσε οδυνηρά την ιταλική και γερμανική Κατοχή, αλλά υπήρξε από τις πρωτοπόρες περιοχές της χώρας στον αγώνα ενάντια στους κατακτητές. Από τον Μάιο του 1941, που ιδρύθηκε η «Εθνική Αλληλεγγύη», άρχισαν οι πράξεις αντίστασης του μαγνησιακού λαού, που εντάθηκαν αργότερα με την ίδρυση της πολιτικής οργάνωσης του ΕΑΜ κι ακόμα περισσότερο όταν ο ΕΛΑΣ άρχισε τη δράση του στα χωριά της Μαγνησίας και κυρίως στο Πήλιο.Το καλοκαίρι του 1943 ιδρύεται στο Πήλιο ανεξάρτητο τάγμα του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον Θανάση Κουφοδήμο (Πέτρο Πηλιορείτη), που μετονομάστηκε το φθινόπωρο σε 54ο Σύνταγμα Πηλίου. Οι Ιταλοί και αργότερα οι Γερμανοί απάντησαν στη δράση του ΕΛΑΣ με ομαδικές εκτελέσεις πατριωτών στον Βόλο, τη Δράκεια, τις Μηλιές, το Μαλάκι και αλλού, αλλά και με βομβαρδισμούς και πυρπολήσεις χωριών (Ν. Αγχιάλου, Ανάβρας, Πλατάνου Αλμυρού, Βελεστίνου, Καναλίων, Δράκειας, Αγίου Βλασίου, Πορταριάς, Μηλεών, Ζαγοράς, Άνω Κερασιάς κ.λπ.).
Με την κατάκτηση της χώρας το 1941 οι Γερμανοί κατάσχεσαν τα περισσότερα από τα μικρά και μεγάλα σκάφη που βρέθηκαν εκείνη την εποχή στα λιμάνια, τα κατέγραψαν και τα τοποθέτησαν στις δικές τους μεταφορές εφοδίων και προσωπικού, αναγκάζοντάς τα να εξυπηρετούν τις δικές τους ανάγκες. Στην αρχή οι αντιστασιακές ενέργειες στη θάλασσα ήταν περιορισμένες, μετά όμως τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, τον Σεπτέμβριο του 1943, η αντίσταση στη θάλασσα άρχισε να οργανώνεται πιο συστηματικά. Την άνοιξη του 1944 το ΕΛΑΝ (Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Ναυτικό) ήταν πια υπολογίσιμη δύναμη και αναλάμβανε τη μεταφορά προμηθειών στις τάξεις του ΕΛΑΣ, καθώς και επιθετικές δράσεις εναντίον των γερμανικών πλοίων στη θάλασσα.
Η μοίρα του ΕΛΑΝ Πηλίου - Παγασητικού είχε έδρα της τον μικρό φυσικό όρμο Κουλούρι του Βενέτου και με 20 περίπου καΐκια διεξήγαγε τη μεταφορά ιματισμού, τροφίμων και καυσίμων από τις συμμαχικές βάσεις της Μικράς Ασίας προς την Ελλάδα. Το προσωπικό του αποτελούσαν κυρίως αξιωματικοί και ναύτες του Εμπορικού Ναυτικού, ναυτεργάτες και απλοί ψαράδες.
(Νίτσα Κολιού, Άγνωστες πτυχές Κατοχής και Αντίστασης 1941-44, τόμ. Β’, 1985
Η Μαγνησία στο πέρασμα του χρόνου, Τα Πηλιορείτικα καΐκια στην Αντίσταση (διαδίκτυο)
Ιστοσελίδα Δημοτικού σχολείου Ιωλκού, Άρθρο με θέμα την Εθνική Αντίσταση στη Μαγνησία
εφ. Ημεροδρόμος)